استفاده از ضدآفتاب به منظور محافظت از پوست در برابر تأثیرات مخرب نور خورشید انجام می شود و یکی از اصول اساسی مراقبت از پوست است. اما، بسیاری از ما ممکن است با دو نوع مختلف اصلی ضدآفتابها، یعنی ضدآفتابهای فیزیکی و شیمیایی، آشنا نباشیم. در این مطلب، به بررسی جزئیات و تفاوتهای ضدآفتاب فیزیکی و ضدآفتاب شیمیایی را مورد بررسی قرار میدهیم تا تشخیص دهید که کدام یک از این دو نوع محصول برای شما مناسب تر است.
ضد آفتاب فیزیکی چیست و عملکرد آن
از مهم ترین تفاوتهای ضدآفتاب فیزیکی و ضدآفتاب شیمیایی می توان به نحوه عملکرد آنها اشاره کرد. ضدآفتابهای فیزیکی با استفاده از ترکیبات معدنی مانند اکسید روی و یا دیاکسید تیتانیوم ساخته میشوند. این نوع ضدآفتاب با تشکیل لایهای محافظ بر روی پوست عمل میکنند. مکانیسم عملکرد آنها به این صورت است که نور خورشید را از جذب مستقیم میگردانند و آن را منعکس یا پراکنده میکنند تا به پوست نفوذ نکند.
این ویژگی باعث میشود ضدآفتاب فیزیکی فورا یک لایه محافظتی روی پوست ایجاد کند، بدون اینکه به پوست جذب شود یا نیازی به جذب شدن داشته باشد.
از جمله مزایای ضدآفتابهای فیزیکی میتوان به مقاومت بالاتر در برابر نور خورشید و عدم تحریک پوست حساس اشاره کرد. اما باید در نظر داشت که نوع ضدآفتابها ممکن است رد سفید روی پوست باقی بگذارد و یا گاهی اوقات نیاز به تمدید داشته باشد. این موارد از نظر برخی از افراد خوشایند نیست؛ به همین دلیل ممکن است که این دسته از افراد ضدآفتاب شیمیایی را ترجیح دهند.
ضدآفتاب شیمیایی چیست و عملکرد آن
ضدآفتابهای شیمیایی، نوع دیگری از ضدآفتابها هستند که از ترکیبات شیمیایی برای محافظت از پوست در برابر نور خورشید استفاده میکنند. این نوع از ضدآفتابها اغلب شامل ترکیباتی مانند اکسیبنزون، اوکسینوترین، اوکسیکینولین و غیره میشوند که با جذب نور خورشید و تبدیل آن به حرارت، از ورود اشعه UV به پوست جلوگیری میکنند.
مکانیسم عملکرد ضدآفتابهای شیمیایی بر اساس تبدیل انرژی نور خورشید به حرارت است که در لایههای عمیقتر پوست اتفاق میافتد. این ترکیبات به عنوان “فیلترهای شیمیایی” عمل میکنند و جذب نور خورشید را به حرارت تبدیل می کنند تا از پوست محافظت کنند.
یکی از مزایای بارز ضدآفتابهای شیمیایی و همچنین، از مهمترین تفاوتهای ضدآفتاب فیزیکی و ضدآفتاب شیمیایی را می توان عدم ایجاد لایهی سفید بر روی پوست و جذب سریع در پوست دانست. این ضدآفتابها کاملا جذب پوست میشوند و معمولا نامرئی هستند.
همچنین، این نوع ضدآفتابها در برابر رطوبت و عوامل محیطی دیگر مقاومت بیشتری نشان میدهند که میتواند یک مزیت مهم برای از آنها باشد. زیرا می توان در شرایط مختلف از آن ها استفاده کرد.
با این حال، یکی از مضرات ضدآفتابهای شیمیایی این است که احتمال دارد برخی از ترکیبات موجود در آنها برای پوست حساس تحریککننده باشند. بنابراین، افرادی که پوست حساسی دارند، باید در انتخاب ضدآفتابهای شیمیایی دقت کنند و به ترکیبات به کار رفته در آنها توجه داشته باشند.
هر یک از ضدآفتاب های فیزیکی و شیمیایی برای چه افرادی مناسب تر است؟
با توجه به نوع پوست و ترکیبات به کار رفته در هر یک از این ضدآفتاب ها، ممکن است برای هر فرد نوع خاصی از ضدآفتاب مناسب باشد. در ادامه این موضوع را به تفکیک شرح می دهیم:
ضدآفتاب فیزیکی
ضدآفتابهای فیزیکی بهخصوص برای افرادی که پوست حساس و آسیبپذیر دارند یا عوارض حساسیتی نسبت به ترکیبات شیمیایی دارند، مناسبتر هستند.
این نوع ضدآفتابها با استفاده از ترکیبات معدنی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم، کمترین تحریک و حساسیت شیمیایی را در پوست ایجاد میکنند. همچنین برای ایجاد محافظت، نیازی به جذب شدن ندارند و به سرعت لایه محافظتی را روی پوست ایجاد می کنند. بنابراین، برای افرادی که به تحریکات شیمیایی حساسیت دارند یا پوستشان به سرعت به عوامل شیمیایی واکنش نشان میدهد، استفاده از ضدآفتابهای فیزیکی توصیه میشود. برای مثال، کودکان و افرادی که در معرض نور خورشید بسیار قرار دارند، میتوانند از ضدآفتابهای فیزیکی به عنوان یک گزینه مناسب برای محافظت از پوست خود استفاده کنند.
بانوان باردار نیز بهتر است که از ضدآفتاب های فیزیکی استفاده کنند. زیرا این نوع ضدآفتاب با استفاده از ترکیبات معدنی، مانند اکسید روی یا دیاکسید تیتانیوم، کمترین احتمال تحریک و حساسیت شیمیایی را در پوست ایجاد میکنند. به علاوه، ضدآفتابهای فیزیکی به دلیل نداشتن مواد شیمیایی، برای بانوان باردار به عنوان گزینهای مناسب برای محافظت از پوست در دورهی بارداری شناخته میشوند. اما همواره قبل از استفاده و در صورت مطرح شدن هر گونه شرایط ویژه باید با متخصص پوست و پزشک خود مشورت کنید.
ضد آفتاب شیمیایی
ضدآفتابهای شیمیایی برای افرادی که به دنبال جذب سریع و عدم ایجاد لایهی سفیدی بر روی پوست هستند، محصول مناسبی به شمار می روند. این نوع ضدآفتابها شامل ترکیبات شیمیایی مانند اکسیبنزون، اوکسیکینولین، سالیسیلاتها و مواد دیگر میشوند.
همچنین این نوع ضدآفتاب ها به دلیل قابلیت جذب سریع و ترکیب شفاف بر روی پوست، معمولاً برای استفادهی روزانه ، جلوگیری از آسیب نور خورشید و حفاظت در مقابل اشعه UV مناسب هستند. این ضدآفتابها اغلب خصوصیات خاصی نظیر مقاومت در برابر آب، عدم ایجاد رد سفید و جذب سریع را دارند که برای بسیاری از افراد جذاب است.
همچنین، برای افرادی که به تحریکات شیمیایی حساسیت کمتری دارند و نیاز به ضدآفتاب با خصوصیات ظاهری خاص دارند، میتوانند از ضدآفتابهای شیمیایی استفاده کنند. اما همواره برای هر فرد، در صورت وجود هرگونه حساسیت، وضعیت پوستی و نیازهای خاص، مشاوره با پزشک یا متخصص پوست توصیه میشود.
سخن پایانی
در نهایت، استفاده از ضدآفتاب یک اقدام ضروری برای حفاظت از پوست در برابر آسیبهای ناشی از نور خورشید است. بنابراین، مهم است که تفاوتهای ضدآفتاب فیزیکی و ضدآفتاب شیمیایی را بدانید.
ضدآفتابهای فیزیکی با ترکیبات معدنی و ضدآفتابهای شیمیایی با ترکیبات شیمیایی، هر کدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند. ضدآفتابهای فیزیکی برای پوستهای حساس و با تحمل کمتر نسبت به تحریکات شیمیایی مناسبتر هستند، در حالی که ضدآفتابهای شیمیایی برای جذب سریع و عدم ایجاد لایهی سفیدی بر روی پوست مناسبتر هستند.
انتخاب مناسب بین این دو نوع ضدآفتاب بستگی به نیازها، ویژگیهای پوستی فرد و موقعیت استفاده دارد. به هرحال، برای حفظ سلامتی پوست، انتخاب و استفاده مناسب از ضدآفتاب مهم است و همواره مشاوره با پزشک یا متخصص پوست توصیه میشود.